CHỌN THƠ ĐỂ BÌNH
Người
bình thơ phải tự trả lời 3 câu hỏi:
1/
Bài thơ có đủ hay, đủ tiếng tăm, đủ hấp dẫn để có thể “mời gọi” độc giả đến với
bài bình thơ của mình hay không?
2/
Bài bình thơ của mình – phân tích, giải thích cái hay, cái dở (nếu có) của bài
thơ dựa vào những Tiêu Chí thẩm định giá trị nghệ thuật thơ ca - có đem lại
điều gì mới, bổ ích (về thơ) cho độc giả hay không? Lập luận của mình có đủ sức
thuyết phục những độc giả hiểu biết, khó tính và cả giới phê bình không?
3/
Nếu đã có những bài bình trước rồi thì liệu bài bình của mình có đem lại điều
gì mới hơn những bài bình đó hay không?
Thơ được
chọn bình hầu hết là thơ hay (theo nhận định của người bình) hoặc ít nhất cũng
có một điểm gì đó nổi bật như tứ thơ, ý thơ mới lạ, khả năng diễn đạt ý tưởng
của tác giả điêu luyện, ngôn từ trong sáng, sang cả, hình ảnh đẹp, được đặt
đúng chỗ, đúng lúc làm tăng sức hấp dẫn của bài thơ.
Bên cạnh
đó có thể còn có sự xuất hiện của những “cầu thủ siêu sao” – những câu, đoạn
thơ độc đáo – cách kết thúc đầy ấn tượng, phép ẩn dụ ý nhị, thủ pháp Show, Don't Tell khéo léo, cảm xúc dạt dào. Đây là chỗ mà người yêu thơ đọc đi, đọc lại để
thưởng thức, còn người bình thơ giải thích, phân tích để chia sẻ cái đẹp ấy với
mọi người.
Đã bình thơ là phải có khen
chê. Dĩ nhiên, cũng có (nhưng rất ít) những bài thơ toàn bích, còn thì đại đa
số thơ được lưu hành thế nào tác giả cũng có một chút “không khéo” ở chỗ này,
chỗ khác; người bình thơ cũng phải chỉ ra để độc giả (trong đó có rất nhiều thi
sĩ khác) rút kinh nghiệm khi viết những bài thơ sau.
Thấy khuyết điểm mà lờ đi
vì những lý do không liên quan đến thơ thì, theo tôi, là hành vi “thiếu lương
thiện trong văn chương”. Hơn nữa, bình thơ mà bài nào cũng khen tuốt luột từ
đầu đến chân thì, nói như nhà văn Châu Thạch, là “nịnh thơ” chứ không phải bình
thơ.
Phạm Đức Nhì
Comments
Post a Comment